 |
| Interview 2002. |
Đạo diễn Satoshi Kon có thể đã mong muốn làm một bộ phim mang tính hung dữ khi ông ấy thực hiện bộ phim đầu tay trong vai trò một nhà đạo diễn năm 1997, với một sự thành công trên phương diện quốc tế và được đánh giá cao trên phương diện phê bình dành cho Perfect Blue. Kỹ thuật kể chuyện gây kinh ngạc sững sờ của nó, cùng sự ấn tượng về chủ đề đối tượng trưởng thành, Perfect Blue cuối cùng đã thuyết phục nhiều người rằng phim hoạt hình có thể dành cho nhiều đối tượng hơn là chỉ được dành cho trẻ nhỏ.
Q: Phản ứng của ông với sự thành công và sức sống bền bỉ bất ngờ của Perfect Blue?
Satoshi Kon: Tôi có thể chỉ nói rằng nó là một sự ngạc nhiên. Bởi vì khởi nguồn của dự án này đã được ấn định cho một phim truyền hình. Trong vai trò một người sáng tạo của nó, tôi đã thực sự có một chút do dự về việc Perfect Blue trình chiếu trong rạp chiếu phim. Nhưng nó thế đó, và giống như một kết quả khi mà bộ phim đã được mời tham dự một số lượng các liên hoan phim và được xem xét bởi rất nhiều đối tượng khán giả khác nhau. Tôi cũng đã được đến thăm nhiều nước, bởi vậy tôi đã rất hạnh phúc với nó sau tất cả mọi thứ. Bộ phim này có nhiều sự đánh giá cao bởi những khán giả đã theo dõi hơn cả tôi từng tưởng tượng, bởi vậy tôi khá là bối rối tại thời điểm đó.
 |
| Satoshi Kon (1963 - 2010). |
Q: Liệu có phải Perfect Blue từ lúc bắt đầu đã có dụng ý như một loạt phim truyền hình live-action gốc?
Satoshi Kon: Tôi đã nghe nói một lần rằng Perfect Blue từng sẽ được trở thành một loạt phim live-action, nhưng tôi không biết nhiều về tiến trình sản xuất. Trong giai đoạn khởi nguồn, tiểu thuyết nguyên tác từng sẽ được chuyển thể giống như một phim điện ảnh live-action. Nó đã được tác giả [Yoshikazu Takeuchi - TM], người đã muốn có một bộ phim chuyển thể và cũng là người đã bắt đầu dự án. Ông ấy đã đưa nó tới một số lượng lớn nhiều công ty sản xuất phim và tôi đã nghe nói ông ấy cũng đã tiếp cận đạo diễn Shimako Sato, người đã thực hiện phim Wizard of Darkness / Eko Eko Azaraku, nhằm thực hiện nó. Kết quả cuối cùng, việc chuyển thể nó thành một phim live-action đã không thực hiện được, bởi vậy một ai đó đã quyết định dự án sẽ được chuyển thành phim hoạt hình. Họ chỉ đến phía tôi sau khi quyết định đó đã được thông qua, bởi vậy tôi không biết nhiều về quá trình đó đã diễn ra như thế nào trước đây.
Kịch bản phim họ đã viết sẵn bởi chính tác giả của của tiểu thuyết. Tôi chưa đọc tiểu thuyết này, nhưng tôi đã không thấy ở bản thảo của ông ấy tính hấp dẫn tại tất cả mọi lúc. Bởi vậy tôi đã nói: "Nếu anh muốn trung thành với kịch bản phim này, tôi không muốn đạo diễn nó. Nhưng nếu anh chấp nhận cách tôi thay đổi tới nó, tôi sẽ thực hiện nó." Họ đã đồng ý với điều này, bởi vậy tôi đã chấp thuận. Họ muốn giữ ba yếu tố của câu chuyện: "thần tượng", "kinh dị" và "kẻ theo dõi". Ngoài ra, tôi có thể thay đổi bất kỳ điều gì tôi muốn, bởi vậy chúng tôi đã thay đổi rất nhiều thứ, thậm chí cả cốt truyện.
Q: Do đó câu chuyện của bộ phim đã hoàn toàn khác biệt so với tiểu thuyết?
Satoshi Kon: Phải đó. Đặc biệt nhất là ý tưởng "phim trong phim" (a film within a film), và ý tưởng của một lằn ranh lờ mờ giữa thế giới thực và trí tưởng tượng, đó là những ý tưởng của tôi, và chúng tôi đã không làm theo nội dung trong tiểu thuyết.
 |
| Perfect Blue. |
Q: Tôi muốn nói một chút về việc sử dụng internet của bản thân ông. Những cách thức sử dụng đó của ông dường như chủ yếu là một phương tiện nhằm biểu lộ tính cách cá nhân, điều đó liệu có đúng không?
Satoshi Kon: Ồ, phải đó, trong một ý nghĩa nhất định nào đó. Trước khi làm phim hoạt hình tôi đã là một mangaka. Trước đó nữa, tôi học trong một trường nghệ thuật tại một trường đại học. Khoảng thời gian đó, tôi đã muốn gây dựng một cuộc sống bằng hội họa hoặc vẽ manga, giống như một người vẽ minh họa hoặc một mangaka. Bằng một sự trùng hợp ngẫu nhiên, tôi có thể trình diện lần đầu trong tư cách một mangaka trong khi tôi còn đang trong trường đại học, nhưng khi bản thân tôi thực hiện manga tôi cần năng khiếu để tạo ra một câu chuyện và cách dẫn dắt nó trong xúc cảm thị giác. Những điều đó tôi đã được học trong khi tôi vẽ manga; bởi vậy nó như là một loại hình của đào tạo nghề vậy (on-the-job training). Sau đó, tôi đã bắt đầu làm việc trong anime, để lựa chọn thì bạn cần vượt qua những kỹ thuật trong manga, bởi vì thời lượng và âm thanh đóng vai trò hình thành một phần khá nhiều bên trong nó. Và nếu bạn muốn tạo nên một câu chuyện tốt, bạn cần các cuộc đối thoại. Bởi vậy bạn phải săn sóc rất nhiều thứ. Trong giai đoạn đó, tôi đã đi tới hiện thực hóa (realisation) điều này thậm chí dẫu cho thời lượng, âm thanh và các cuộc hội thoại là tất cả những khía cạnh mới mẻ, tại trung tâm của quá trình sáng tạo vẫn là tôi và điều tôi muốn biểu lộ.
Việc có một trang chủ của chính tôi, chỉ đơn giản là một cách thức biểu hiện khác. Nếu bạn đang làm việc với văn bản, sau đó có một trang chủ làm việc của chính bạn sẽ là một phương tiện truyền đạt tư tưởng. Ngoài ra, nó sẽ là một cách rèn luyện kỹ năng viết lách tốt. Bởi vậy, tôi đã quyết định bắt đầu một website của chính tôi. Nhưng nó không hề có dụng ý nhằm giải thích về tôi hay tính cách cá nhân tôi tới những người khác, và tôi không hề mong đợi rằng sẽ có nhiều người đọc nó. Nó làm tôi hạnh phúc nếu được mọi người dồn chú ý vào trong tác phẩm của mình, nhưng không phải là khi họ quan tâm đến tôi. Bởi vì khi tôi nhận được nhiều những tương tác này, tôi đã không biết cách thức giữ khoảng cách giữa tôi với họ. Có lẽ đó là một trong nhiều lý do tại sao tôi không viết thật nhiều trên trang chủ của tôi nữa. (laughs - cười).
Q: Liệu có phải những kinh nghiệm ông đã có cùng với trang website của cá nhân ảnh hưởng tới câu chuyện của Perfect Blue theo một cách nào đó?
Satoshi Kon: Quả thực như vậy, những kinh nghiệm làm Perfect Blue đã ảnh hưởng đến tôi để hình thành trang website của riêng mình, bởi vậy đó là một cách thức khác xoay vòng. Tôi đã mở rộng nó sau khi tôi thực hiện Perfect Blue. Trước bộ phim, tôi không có kinh nghiệm với internet. Tôi thậm chí còn không có một chiếc máy tính cá nhân. Để thực hiện Perfect Blue, tôi đã mua một chiếc máy tính và học cách sử dụng.
Q: Vậy thì internet cũng không phải là một phần của tiểu thuyết gốc?
Satoshi Kon: Không, nó không phải như thế. Về phần cốt truyện của bộ phim, nó cần thiết có một vị trí - nơi mà một phiên bản cần nhiều hơn tính xác thực của Mima sẽ xuất hiện. Bởi vì ý của tôi là một phiên bản của Mima bị siết chặt tới hình ảnh "con người công chúng" hơn là Mima "đời thực" từng muốn trở thành. Hơn nữa, nó phải giống một điều gì đó được thực hiện bởi một nhân vật khác, không phải chính bản thân Mima. Do đó, tôi đã nghĩ về các lựa chọn và quyết định sử dụng một website. Sau khi hoàn thành bộ phim, tôi muốn làm một cuốn nhật ký về tiến trình sản xuất, và một website là một cách thức tốt để thực hiện điều đó.
Q: Tại Châu Âu và Hoa Kỳ, Perfect Blue đã được nhìn nhận giống như một bình luận về hiện tượng "pop idol". Liệu rằng một bình luận hoặc một sự phê phán - một trong những mục đích chính của cá nhân ông?
Satoshi Kon: Không, bộ phim không dựa trên bất kỳ sự phê bình nào. Nếu khán giả nhận được sự ấn tượng từ việc xem bộ phim này và cho rằng hệ thống "pop idol" tại Nhật Bản giống như điều đó, tôi thật bối rối. Tất nhiên, tôi đã nghiên cứu trước khi làm bộ phim và tôi đã đến một số những sự kiện idol này, nhưng tôi không nhìn thấy một ví dụ tương tự nào được sử dụng trong phim. Hơn nữa, để khám phá ra những bí mật đằng sau tấm màn sân khấu về thế giới ngành giải trí không bao giờ là mục đích của tôi. Tôi đơn giản chỉ muốn phô bày quá trình của một cô gái trẻ trưởng thành, đang trở nên bối rối bởi vì hình tượng giá trị cũ trước đây của cô ấy bị bể tan từng mảnh, nhưng ai sẽ được tái sinh thành một con người trưởng thành như một kết quả của điều đó. Đó là cái tôi muốn diễn tả. Nhưng bởi vì tôi phải gắn chặt cùng suy nghĩ của một idol, bộ phim đi tới để nói về thế giới đặc biệt này.
 |
| Millennium Actress. |
Q: Đã bốn năm cách biệt giữa Perfect Blue và bộ phim mới của ông là Millennium Actress. Có phải nguyên do thật sự duy nhất là nó phải mất một thời gian rất lâu để hoàn thành một bộ phim hoạt hình điện ảnh hay còn một lý do nào khác?
Satoshi Kon: Tôi không có sự ấn tượng rằng đó là một khoảng thời gian quá dài giữa hai bộ phim. Sau Perfect Blue, tôi đã thực hiện trên một vài dự án cho các đạo diễn khác. Sau đó vào năm 1998, tôi thực sự đã bắt đầu sự chuẩn bị đầu tiên cho Millennium Actress và việc sản xuất hiện tại đã bắt đầu năm tiếp theo.
Q: Cả hai phim mà ông thực hiện cùng với người viết Sadayuki Murai. Ông có thể mô tả mối quan hệ công việc của ông không?
Satoshi Kon: Đối với Perfect Blue, tôi đã tìm kiếm một ai đó có thể viết một kịch bản phim. Nhưng tôi không biết bất kỳ nhà biên kịch phim nào, bởi vậy tôi đã hỏi người giám sát sản xuất để tìm kiếm một ai đó sẽ dùng ý tưởng của tôi như một nền tảng của câu chuyện. Đó là một nhà sản xuất - người sau đó đã giới thiệu tôi tới gặp Murai. Thực ra, trước khi trở thành một nhà biên kịch phim, ông ấy đã làm việc tại một công ty quảng cáo mà đã tận tay thực hiện rất nhiều các sự kiện idol, và ông ấy đã biết một vài người trong các idol đó. Bởi vậy, ông ấy thực sự là một người xứng đáng cho công việc. Ông ấy đã đưa ra nhiều những ý tưởng hấp dẫn và độc đáo cho câu chuyện, và chúng tôi đã có được mối quan hệ rất tốt từ khi bắt đầu.
Q: Ông có muốn tiếp tục làm việc cùng với ông ấy trong các dự án tương lai?
Satoshi Kon: Trong một sự thật, tôi đã sẵn sàng trong quá trình sản xuất một bộ phim tiếp theo của tôi, nhưng đó là cùng với một người viết khác. Tất nhiên, nó không có ý rằng tôi không có mối quan hệ tốt với Sadayuki Murai nữa.
 |
| Tokyo Godfathers. |
Q: Liệu ông có thể nói cho chúng tôi một điều gì đó về bộ phim mới này không?
Satoshi Kon: Nó được gọi là Tokyo Godfathers. Dù rằng là một bộ phim hoạt hình nhưng nó hoàn toàn khác biệt, bởi vì tuyến nhân vật chính là ba người vô gia cư: một người đàn ông trung niên, một cô gái trẻ chạy trốn khỏi gia đình, và một người trung niên đồng tính. Họ đã từ bỏ các mối quan hệ với gia đình thật sự của họ và tạo nên một gia đình thay thế giữa ba người. Nguồn gốc nguyên nhân của một sự việc bất ngờ xảy ra, họ phải đối diện với gia đình thật sự của họ lần nữa, và thực tại họ đã trốn chạy khỏi điều đó.
Kịch bản phim đã hoàn thành và chúng tôi đã thực hiện một nửa thông qua công đoạn sắp xếp bảng truyện. Bộ phim đã sẵn sàng bắt đầu và sẽ được kết thúc vào khoảng một năm.
 |
| Millennium Actress. |
Q: Millennium Actress thực sự rất được quan tâm cùng với kỹ thuật kể chuyện thị giác, rất giống "phim trong phim". Giống như Perfect Blue trước đây, trong một sự thật. Có phải ông đang cố ý thực hiện về sự hoàn hảo hay sự phát triển của kỹ thuật này?
Satoshi Kon: Rất lâu trước Perfect Blue, tôi đã viết một bản thảo cho một đạo diễn khác [Katsuhiro Otomo - TM], một tập trong loạt phim nhiều mục đích của Memories, được gọi là Magnetic Rose. Nó cũng là một câu chuyện của sự mơ hồ nhập nhằng giữa ký ức và thế giới đời thực. Bởi vì tôi không đạo diễn nó, chính bản thân tôi đã có một phần sự quan tâm về cách thức nó sẽ lộ ra. Trong nhiều lý do ngẫu nhiên, tôi đã nghĩ sẽ phải làm một sự khác biệt. Tôi nhận được cơ hội của bản thân để hiện thực những suy nghĩ đó cùng với Perfect Bue. Bởi vậy, tôi sẵn sàng tôi có một sự quan tâm trong một cốt truyện cùng thể loại, nhằm cố ý biên soạn câu chuyện theo một bút pháp như vậy.
Một cách trung thực, tôi quan tâm rất ít về ý tưởng kẻ theo dõi trong Perfect Blue. Những khía cạnh kể chuyện gây hứng thú tới tôi rất nhiều. Nhìn vào những thứ khách quan và chủ quan đưa cả hai tới những hình ảnh tượng trưng rất khác nhau. Đối với một người ngoài cuộc, những giấc mơ và "phim trong phim" là dễ dàng để tách rời từ thế giới thực. Nhưng đối với một cá nhân - người trải qua chúng, tất cả mọi thứ là thực. Tôi đã muốn mô tả những tình cảnh cùng thể loại, bởi vậy tôi đã áp dụng nó trong Perfect Blue. Nhà sản xuất đã rất quan tâm trong thể loại của khái niệm này, và ông ấy đã đề nghị làm một phim khác - một bộ phim sẽ làm nổi bật lên khía cạnh này. Ông ấy nói muốn làm một bộ phim mà giống với "trompe l'oeil - sự đánh lừa thị giác" và từ lúc đó chúng tôi đã thực hiện câu chuyện của Millennium Actress.
Vì vậy đối với Perfect Blue, trong thời điểm khởi đầu thì nó đã là một câu chuyện rồi và để kể lại câu chuyện này chúng tôi đã áp dụng phương pháp trên. Trong trường hợp với Millennium Actress, bản thân phương pháp của nó là mục tiêu của phim ngay từ đầu. Nhưng nó lại là một sự trùng hợp ngẫu nhiên khi mà cả hai bộ phim cùng sử dụng phương pháp này. Tôi cũng sẽ muốn thử hướng đến những phong cách kể chuyện khác.
 |
| Perfect Blue. |
Q: Vai trò của Murai trong việc hình thành cách kể chuyện bị bể vỡ tâm lý này? Có bao nhiêu thứ của nó đã sẵn sàng trong kịch bản bộ phim?
Satoshi Kon: Thực ra, điều này rất khó để nói. Chúng tôi đã cùng viết Millennium Actress; tôi đã viết ba bản phác thảo của kịch bản phim. Đối với Perfect Blue, tôi đã không được công nhận trong vai trò người viết, nhưng khi chúng tôi viết nó, tôi đã đề nghị rất nhiều ý tưởng mà đã dùng vào kịch bản phim. Ở đây không có quá nhiều sự khác biệt giữa bộ phim và kịch bản. Tuy nhiên, thậm chí sau này, tôi đã bổ sung thêm nhiều chi tiết nhỏ của kịch bản phim, trong quá trình vẽ các kịch bản phân cảnh (storyboard) - khi các khuôn mặt của tuyến nhân vật được hoàn thành - các vị trí để lấy hình dạng và cách bố trí đã được xác định - chúng tôi thay đổi, thậm chí dẫu cho các cảnh quay và cốt truyện không đổi. Ví dụ như các cuộc hội thoại thay đổi chút ít. Bởi vì sau cùng thì bộ phim bao hàm rất nhiều sự thay đổi nhỏ so với kịch bản gốc. Nhưng toàn bộ quá trình này là một thứ rất nhịp nhàng uyển chuyển, nó không giống như một khía cạnh kết thúc và sau đó một điều khác bắt đầu.
 |
| Satoshi Kon with characters. |
Q: Cả hai bộ phim Millennium Actress và Perfect Blue đều có những vai chủ đạo phụ nữ. Lý do về sự quan tâm này trong các nhân vật nữ là gì?
Satoshi Kon: Tôi thích phụ nữ (laughs - cười). Tất nhiên với Perfect Blue thì nó là cần thiết để sử dụng một nhân vật nữ bởi vì nó nói về một idol. Giữa bộ phim này và Millennium Actress tôi đã có một số kế hoạch để làm các bộ phim, nhưng thật không may là không có một điều gì trong số chúng được thực hiện. Một trong số những kế hoạch này là một câu chuyện về một nhân vật nam giữ vai trò chủ đạo. Nhưng cuối cùng, tôi đã thực hiện hai phim về các nhân vật giống nhau. Điều này có lẽ dường như là vô nghĩa, nhưng nó có nghĩa là một điều gì đó. Đó là bởi vì các nhân vật nữ sẽ dễ dàng để viết hơn. Với một nhân vật nam, tôi có thể chỉ nhìn thấy những khía cạnh tệ. Bởi vì tôi là một người đàn ông và tôi biết rất rõ những thứ mà nhân vật nam đang suy nghĩ. Thậm chí nếu anh ta được giả thiết thành rất tuyệt đi chăng nữa, tôi có thể nhìn thấy các điều tệ bên cạnh anh ta. Điều này làm nó thật khó để tạo nên một nhân vật nam. Trong phương diện khác, nếu tôi viết về một nhân vật nữ chủ đạo, bởi vì đó là người khác giới và tôi không biết rõ họ so với hướng đi tôi biết về một nam giới, tôi có thể trình chiếu ra sự ám ảnh của tôi vào các nhân vật và mở rộng các khía cạnh tôi muốn mô tả. Tuy nhiên, bộ phim tiếp theo của tôi không có một nhân vật nữ giới giữ vai trò chủ đạo trung tâm cho tới khi tôi làm Perfect Blue; tôi đã không mô tả các nhân vật nữ giới quá nhiều, đặc biệt trong manga. Một lần tôi đã thực hiện, tôi đã nhận ra rằng nó là rất dễ dàng để viết về họ.
 |
| Satoshi Kon. |
Q: Một điểm giống nhau giữa hai bộ phim là sự mô tả của một mối quan hệ giữa người ngưỡng mộ và một thần tượng. Điều gì mê hoặc ông về mối quan hệ tương đồng này?
Satoshi Kon: Trong những cảm giác này, Perfect Blue và Millennium Actress là hai mặt của cùng một đồng tiền, tôi nghĩ vậy. Khi tôi thực hiện Perfect Blue tôi đã nghĩ nó sẽ là một bộ phim tích cực, nhưng từng chút một (little by little) nó đã trở thành tiêu cực, tăm tối. Tôi đã kiệt sức trong một hướng đi nào đó. Khi tôi bắt đầu làm việc với người sản xuất về Millennium Actress, được dựa trên tiền đề tôi đã đề cập trước đó, tôi đã có ý định thực hiện hai bộ phim giống như chị em, thông qua việc miêu tả mối quan hệ giữa người ngưỡng mộ và một thần tượng. Vì vậy trong bản chuyển thể mối quan hệ này, tôi muốn thực hiện Millennium Actress trong một sự trọn vẹn - tròn đầy đối ngược, nhiều hình ảnh tích cực hơn. Trong hướng đi này, cả hai bộ phim rất quan trọng đối với tôi, bởi vì chúng thể hiện khía cạnh đen tối, và khía cạnh tươi sáng trong cùng một mối quan hệ tương đồng.
Writer: Tom Mes (Source: Midnight Eye)
Translator: Breeze.
0 comments:
Post a Comment